Als je dit leest, ben je slim
Ik coach ondermeer via het levensverhaal en ook dat concept gaat ervan uit dat we als kind doen wat we willen en zijn wie we willen. Zonder ons veel aan te trekken van wat de buitenwereld er allemaal van vindt. De ontwikkelingspsychologie zegt: De baby heeft geen honger; de baby ìs honger als het een keel opzet. Ongeacht wat de rest van het gezelschap daar van vindt. Ronduit asociaal gedrag wat iedereen accepteert, ook al tuten je oren nóg zo hard. Ook peuters en kleuters zijn nog pijnlijk eerlijk en heerlijk naturel. Maar daarna begint de trammelant. Dan wordt er regelmatig geroepen dat je iets niet goed doet en gaat ‘Der Mensch’ zich pijnigen. Om, onbewust, te doen wat we van onszelf en anderen denken te moeten. En dat gaat bij sommigen van Kwaad tot Erger. We ontgroeien wie we ook alweer waren en dan moet de (loopbaan)coach of psychotherapeut eraan te pas komen om weer te ontdekken hoe het ook alweer zat. Wie was ik, net ná dat geschreeuw, zeg maar.
Nature or Nurture. Ik doe ‘onderzoek’ in eigen proeftuin. Mijn drie kinderen, één van negen en een tweeling van zes jaar oud (helaas voor het ‘onderzoek’: twee-eiig). Ze verschillen alle drie enorm in het opzicht ‘aanpassen’. En ze hebben toch echt dezelfde ouders die hen zoveel mogelijk op dezelfde manier benaderen en opvoeden, wonen in hetzelfde huis onder dezelfde sociale condities.
De eerste die ik bekijk in dit licht is mijn oudste, een zoon van negen. Hij is sinds een paar jaar een beetje geïnteresseerd in wat anderen van hem vinden. Niet zozeer wat ik als moeder vind van het feit dat ie nogal gemakkelijk klusjes aan een ander overlaat. Wat hem wel bezighoudt? Zijn klasgenoten vinden het mogelijk vreemd als hij tijdens het gymmen een blauwe sportbroek met een rood shirt aanheeft… En welke meisjes op hem zijn, daar lijkt ie zich ook wel druk over te maken. Maar bij meisjes en klerencombina-ties stopt zijn twijfel. De tweede waar ik naar kijk is mijn kleine meisje van zes. Ze is zich al heel bewust van zichzelf en staat dan ook graag voor de spiegel om de beste ‘looks’ te oefenen. Zij straalt als ze op een ‘podium’ staat of op de foto mag. Of gewoon in het zwembad de badmeester theatraal gek maken. Omdat het meekijkles is, doet ze er nog een schepje bovenop; alle ouders krijgen een gratis show. Geef haar een kam of, nog beter, een echte microfoon en je hebt geen kind meer aan het kind. Zij pleast zich nu al een weg door het leven. Anderen vermaken. Haar geluk is deels afhankelijk van het feit of anderen dat in orde vinden, of juist niet. De derde proefpersoon is een jongen, de andere helft van de tweeling. Hij heeft zelden idee wat er om hem heen gebeurt. Hij doet gewoon wat hij wil doen en veel ontgaat hem. Hij lijkt zich helemaal niet te interesseren in wat anderen van hem vinden, laat staan dat hij zijn best doet om zich aan te passen.
Gedragsgenetici zeggen dat de ontwikkeling van de mens een combinatie is van nature en nurture, van erfelijkheid en de omgeving. Ze weten uit onderzoek dat slimme mensen die in een minder ontwikkeld oudergezin opgroeien zich toch verder zullen ontwikkelen, omdat ze op zoek gaan naar informatie. Zij lezen ondermeer dit soort artikelen waardoor ze het opleidingsniveau van hun ouders ontgroeien. Mijn eigen onderzoek zegt dat veel ‘Nature’ is. Voorlopig geloof ik dát. Tot mijn kinderen het tegendeel bewijzen.