Mindful opvoeden?!
Paul Blot, hoogleraar Business Spiritualiteit aan Nijenrode Business Universiteit, vraagt zich deze week in zijn blog af of onze kinderen nog belangrijk zijn. Josje van ‘Vrouw en Passie’tweet over hoe naar ze het vind om te zien dat een kind door een ouder wordt geslagen in een winkelcentrum… Het nodigt mij uit tot het schrijven van dit blog. Hoe kunnen we er met elkaar voor zorgen dat het iets makkelijker wordt; die zware taak van de opvoeding en het vinden van balans in deze drukke wereld.
Recent had ik zelf ook weer zo’n moment dat ik ‘lost’ was. Al ben ik dan coach, ondermeer op het gebied van balans werk-privé, soms ren ik mezelf, èn daarmee mijn kinderen, voorbij. Met als gevolg dat de kinderen vervelend doen. ‘Doen’, niet ‘zijn’; vervelende kinderen bestaan namelijk niet. Het geluk is dat ìk weet dat het met een beetje meer moeite anders kan zijn. Als het te gek wordt, las ik een stiltepauze in en zoek ik een oplossing.
Sommige dingen die te maken hebben met opvoeden vind ik moeilijk. Dat heeft te maken met mijn aard. Ik ben niet het type manager en al helemaal geen directieve. Ik hou van minder moeten en meer ‘flow’, om met Jan Bommerez (auteur, spreker) te spreken. Ik wil mindful leven. Genieten van wat er nu is en niet teveel gedoe over onbenulligheden. Ik wil mijn kinderen daarnaast opvoeden met liefde en niet de hele dag zeuren over wat ze allemaal niet goed doen. Ik ben van nature liever hun vriendinnetje dan hun moeder. Maar…. Dat werkt dus niet in opvoeding. Het is, in mijn optiek, de grootste valkuil die er ongeveer bestaat. In de praktijk komt het er dan namelijk op neer dat de kinderen geen duidelijkheid krijgen. Niet wetende waar ze aan toe zijn, worden ze vervelend. Als je lang genoeg doorgaat met het niet stellen van grenzen worden het onhandelbare, vreselijke spoken die al vanaf peuterpubertijd op bizarre wijze de negatieve aandacht naar zich toe trekken. Zo trof ik eens een cliënte waarbij haar 2 jarige zoon midden in de kamer een plas deed en overal waar hij stond spuwde hij op de grond. Bizar! Erger is wat er gebeurt als er geen opvoedcoach is en datzelfde kind straks 13/14 jaar is..
Mijn kinderen hebben het gelukkig nooit zo bont gemaakt, maar ik zal je verzekeren dat ik er best wel eens zin in heb gehad in de supermarkt een tik uit te delen. Ook mijn kinderen hebben duidelijkheid nodig. Thuis heb ik er zoals gezegd drie; de oudste is een streber, die dus altijd overal het spelelement zoekt en wil winnen. Nummer twee is de gemakkelijke, het aangepaste kind. De derde is een dromer die het woord ‘focus’ nodig heeft bij iedere handeling die hij verricht. Hoe verschillend van karakter ook; alle drie zijn ze zichtbaar opgetogen als we samen weer een mooi schema in elkaar hebben geknutseld. Daarop is kraakhelder wie welke taak heeft. Afhankelijk van leeftijd zijn er meer en minder, makkelijke en moeilijkere taakjes. Aan het einde van de rit spreken we af om een leuke activiteit met het gezin te ondernemen. Een keertje naar de bowlingbaan of film bijvoorbeeld. Verder ‘speel’ ik dan maar
weer de rol van directieve manager, die zo nodig is om het lekker te laten lopen in huis. Als ik niet mindful ben, kan ik echt ontzettend boos worden op de kids. Ik weet dan achteraf dat mijn reactie zo vanuit de emotie komt, dat het beangstigend is voor het kind. Als ik relaxt ben, dan ben ik me bewust van wat er gebeurt en‘speel’ ik boos. Dan weet het kind wat er van hem of haar wordt verwacht en het voelt voor jezelf heel anders dan echte boosheid!
Als je met iemand uit de hulpverlening spreekt, weet je dat de meeste kinderen die ontsporen, kinderen zijn van gescheiden ouders. Het zijn kinderen die, doordat vader en moeder elkaar alleen nog zien als ex-partners, regelrecht de afgrond in worden gedreven. Wat ik hiermee wil zeggen is dat we er ook, vóór alles, voor moeten zorgen dat onze relatie leuk blijft. Uitzonderingen daargelaten kun je ook hierop succesvol actief beleid voeren.
Maak er werk van. Maar hoe doe je dat ‘mindful opvoeden’? Duidelijke doelen stellen in je loopbaan is redelijk logisch en doen we met z’n allen meestal wel (al dan niet gestimuleerd door onze werkgever). Doelen stellen over hoe je privéleven eruit moet zien, doen we zelden. Terwijl dat minstens zo belangrijk, zo niet belangrijker is om er voor te zorgen dat er balans is. Ga er een dag voor zitten als een serieuze ‘kwadrant 2 taak’, oftewel belangrijk/niet urgent (kwadrant van Eisenhouwer). Hieronder een stappenplan.
1. Denk na waar je energie van krijgt.
2. Beschrijf je missie (voel en volg je hart). Visualiseer hoe je je toekomst ziet. Bedenk hoe je de balans
werk-privé moet zijn.
3. Stel doelen (SMART en met je verstand). Korte termijn doelen en langere termijn doelen.
4. Maak concrete afspraken met partner en kinderen.
5. Na twee maanden kijk je hoe het gaat en stel je indien nodig je doelen bij. Doelen bewaken, etc. etc.
Je moet het wel DOEN!! Een doordacht plan geeft je het handvat om mindful te kunnen zijn.. en het heeft de kracht een huwelijk of relatie te redden is mijn vaste overtuiging. Erover praten zonder ruzie is makkelijker, want je weet wat je samen hebt afgesproken en spreekt dus dezelfde taal. Kinderen ervaren rust en structuur, want ze hebben hun eigen taakjes, waardoor je als ouder ‘s avonds tijd hebt om met je kind bijvoorbeeld dat boekje te lezen. Of om wèl uitgebreid te vragen wat er aan de hand is, als je kind niet goed in zijn vel zit. Of om samen het spelletje te spelen dat je kind altijd zo graag doet. Als de kinderen naar bed zijn, is er met een beetje geluk nog energie om het gezellig te maken met je partner. Ben je bewust van de noodzaak. Van de kwetsbaarheid van je kind(eren). KIJK naar je kind en zie wat hij of zij nodig heeft om zich goed te voelen. Meestal is een heel klein beetje van jouw oprechte aandacht al voldoende. Jouw lieve, prachtige, speciale, bijzondere kind is het waard! Zorg dat ‘het spook’ weinig kans krijgt om de sfeer in huis te bepalen! En zorg er vooral voor dat je niet eerst oma of opa moet worden voordat je van een klein kind KUNT genieten..
De hele dag mindful zijn lukt in deze wereld niet. Rust is vaak ver te zoeken. Ook ik en mijn partner vallen regelmatig uit onze ‘rol’.Toch merk ik dat we redelijk door deze ontzettend pittige periode (één op de drie relaties sneuvelt tenslotte) heen rollen, ondanks het feit dat het druk is vanwege drie kinderen en onze beider ambities.
Paul Blot: ‘ Misdadigers werden in hun persoonlijkheid beschadigd door gebrek aan zorg in hun jeugd. Aandacht voor onze jeugd van nu is de belangrijkste investering voor de toekomst en de meest effectieve bestrijding van de misdaad. Het is daarom van het grootste belang dat we aan de problemen van onze jeugd volle aandacht schenken, persoonlijke aandacht en liefdevolle zorg geven. Het gezin, zegt hij, is ook de belangrijkste factor van duurzaamheid, maar ook de zwakste, want kinderen kunnen niet zelf voor hun belangen opkomen. Anderen moeten het voor hun doen en daarom is het van groot belang dat hiervoor meer aandacht is en zeker niet op kan worden bezuinigd. Bezuinigen in de opvoeding is bezuinigen op de toekomst.’